Contoh Deskripsi Filosofi Pakaian Adat Jawa Tengah dalam Bahasa Jawa

Contoh Deskripsi Filosofi Pakaian Adat Jawa Tengah dalam Bahasa Jawa – Indonesia merupakan negara yang kaya dengan budaya karena terdiri dari puluhan suku bangsa. Maka bukan suatu yang mengejutkan jika di Indonesia ditemukan begitu banyak pakaian adat.

Pakaian adat tak hanya mencerminkan budaya pemakainya. Tetapi juga memiliki begitu banyak nilai filosofi yang terkandung di dalamnya.

Salah satu pakaian adat yang ada di Indonesia adalah pakaian adat Jawa Tengah yang hingga sekarang masih sering dipakai untuk acara formal dan acara-acara adat Jawa seperti pernikahan maupun bersih desa.

Di bawah ini akan dijelaskan mengenai jenis, makna, filosofi, dan pakaian adat khas Jawa Tengah dengan Bahasa Jawa

Tentang Filosofi Utama Pakaian Adat Jawa

https://museumnusantara.com/

Di dalam bahasa Jawa ada ungkapan ajining dhiri saka lathi ajining sarira saka busana yang artinya harga diri seseorang dilihat dari cara bicaranya, sementara nilai kesopanan seseorang dilihat dari caranya berbusana.

Di dalam tulisan ini akan diuraikan beberapa filosofi mengenai instrumen pakaian adat Jawa Tengah menggunakan bahasa Jawa.

Contoh Deskripsi Filosofi Pakaian Adat Jawa

1. Bathik

https://img.okezone.com/

Contoh Deskripsi Filosofi Pakaian Adat Jawa Tengah dalam Bahasa Jawa yang pertama adalah batik. Sebagai salah satu kain paling ikonik dari Jawa ini, tentu batik memiliki filosofinya tersendiri.

Berikut contoh deskripsi batik dengan beberapa motifnya agar menjadi referensi yang lebih kaya.

Sandhangan adat khas Jawa Tengah ora bisa uwal saka panggunane bathik. Ing sandhangan adat Jawa Tengah bathik kang digunakake ana manek jinis lan ana aturane.

Panggunane bathik ing nuswantara, mligine ing tanah Jawa wis luwih saka sewu taun kepungkur. Arca kuna sing nganggo rerenggan bathik ing kain kang digunakake mujudake bukti yen bathik klebu tinggalan kuna kang isih lestari tekan saiki.

Senajan bathik iku ‘mung’ kain’. Nanging ing sawalike motif bathik ngandhut pralambang lan pangajab kang maneka werna.

Mulane ing panggunane bathik sajroning adicara ritual ana aturan kang ora kena dilanggar. Ing ngisor iki bakal dijelasake jinis-jinis bathik lan sing entuk nggunakake yaiku:

Bathik Sida Wirasat

Bathik jinis iki biyasane digunakake dening wong tuwane calon penganten nalika pahargyan temanten kanthi migunakake adat Jawa.

Makna kang siningit ing kain bathik iki yaiku supaya maratuwa lan wong tuwane temanten bisa weweh pituduh becik.

Sarta ndongakake putra-putrinine supaya anggene omah-omah bisa langgeng nganti pupute umur.

Ing perangan liya uga mujudake pangajab amrih anak lan mantune bisa nggayuh drajat kang dhuwur, sarta bisa kasembadan sekebehe kang dikarepake.

Bathik Cakar Ayam

Digunakake dening wong tuwa nalika dianakake acara Mitoni, Siraman, lan Tarub. Bathik menika mujudake pangajab supaya bocah kang bakale nikah bisa digampangake rejekine sarta bisa mandhiri sawise nikah.

Ora mung iku wae, nanging pangajab iki bisa lumuntur tekan anak turune penganten ing tembe mburi.

Bathik Gragen Wuluh

Bisa digunakake dening sapa wae lan kapan wae amarga kain bathik iki biasane digunakake kanggo kegiatan saben dina.

Motif menika ngengetaken sedaya tiyang supados tansah gadah gegayuhan saha ancas ing gesang supados tansah sregep nglampahi gesang

Bathik Parang Kusuma

Bathik sing mung bisa digunakake para bangsawan ing lingkungan kraton. Motif kang ana ing kain bathik iki ngandhut pangajab supaya sing nganggo bisa pikantuk kaluhuran, kalenggahan, sarta didohake saka sekabehane pacoban dening Gusti Allah SWT.

Bathik Kawung Picis

Bathik iki uga dikhususake kanggo wong sing asale saka bangsawan. Makna kang kinandhut sajroning kain bathik jinis iki yaiku manungsa ora kena lali marang asal-usule tepung klawan sedulur pancer lan kanggo ngendhaleni hawa nepsu, sarta pangajab amrih manungsa kedah tansah nggunakake ati ing sakabehe tumindake

2. Kebaya

https://karyapemuda.com/

Contoh Deskripsi Filosofi Pakaian Adat Jawa Tengah dalam Bahasa Jawa yang pertama adalah kebaya. Sebagai salah satu pakaian perempuan paling ikonik dari Jawa ini, tentu kebaya memiliki filosofinya tersendiri.

Kebaya yaiku sandhangan khas kanggo saperangan sandhangan adat ing nuswantara. Salah sijine yaiku ing sandhangan khas Jawa Tengah.

Kebaya ing sandhangan khas Jawa Tengah, nilai filosofi kang siningit ing kebaya Jawa Tengah yaiku  nggambarake kesabaran lan alusing budi wanita Jawa

Sabanjure yang didulu sacara tliti tliti, potongan kebaya tansah manut wujude awak. Tegese wanita Jawa kudu bisa adaptasi lan njaga awake dhewe ing ngendi wae lan kapan wae.

3. Beskap

https://bahassemua.com/

Contoh Deskripsi Filosofi Pakaian Adat Jawa Tengah dalam Bahasa Jawa yang pertama adalah beskap. Penggunaan beskap biasanya untuk acara-acara formal, terutama di kraton-kraton Jawa.

Beskap mujudake sandhangan resmi ing adat Jawa. Wujude beskap saemper klawan jas. Beskap diperkirakake wiwit populer ing abad 18 M.

Laire beskap diperkirakake merga anane pengaruh Eropa ing budaya Jawa. Saben dhaerah duwe wujud beskap kang beda-beda. Ning masiya wujude beda, nanging beskap mesthi ana benike.

Nah, benik kang ana ing beskap iki kang duwe makna filisofi. Ngenani makna filosofie yaiku benik ing beskap nglambangake yen kabeh tumindak kudu diitung kanthi teliti supaya ora nglarani awake dhewe lan wong liya.

4. Surjan

https://assets.pikiran-rakyat.com/

Contoh Deskripsi Filosofi Pakaian Adat Jawa Tengah dalam Bahasa Jawa yang pertama adalah surjan. Sebagai salah pakaian santai di Jawa ini juga punya filosofinya sendiri.

Saemper kaya beskap, wujude surjan iki ana rong jinis yaiku surjan khas Sala lan surjan khas Yogyakarta.

Senajan wujude beda nanging kandhutan nilai filosofi kang kinandhut ing kalorone tetep padha yaiku minangka lambang taqwa, persatuan lan kesatuan. Saben wong ing wektu iki bisa nganggo sandhangan surjan kanthi cara apa wae.

Kanthi ngango busana Surjan menika bisa dadi pralambang Pangabdian dhateng manungsa, agama, bangsa, sarta kabudayan ing urip bebrayan.

5. Solo Basahan

https://weddingku.com/

Sandhangan iki uga diarani dodot sing asring digunakake ing Solo lan Jawa Tengah umume. Tradhisi Solo Basahan dikenal asale saka lingkungan kraton.

Sandhangan tradhisional iki nduweni makna lan filosofi kang dhuwur, ing salebeting busana menika ngemot pralambang pasrah dhumateng Gusti Ingkang Maha Agung. Simbol kasebut ana ing saben unsur paes sarta sandhangan sing digunakake.

6. Jawa Jangkep

https://pariwisataindonesia.id/

Jawa Jangkep yaiku busana adat Jawa Tengah kang umume digunakake dening priya. Sandhangan tradhisional awujud motif kembang lan kain jarik kanthi corak bathik.

Tuladhanipun busana Jawi Jangkep yaiku beskap kang digunakake jangkep klawan blangkon lan keris.

Miturut maneka sumber, busana Jawa Jangkep duwe teges kang sambung rapete klawan panguripan.

Pralambang kang kinandhut sajroning busana jawa jangkep yaiku supaya manungsa tansah tliti marang sekabehane tumindake.

Supaya ing tembe ora nuwuhake kapitunan tumrap awake dhewe, kaluwarga, bangsa, lan bebrayan agung.

7. Blangkon

https://borobudurnews.com/

Blangkon mujudake penutup sirah kangone wong Jawa. Ing kalangane masyarakat Jawa, jinise blangkon ana maneka werna, ning sing paling kawentar yaiku blangkon khas Jogja lan khas Solo.

Senajan wujude beda, nanging makna kang kinandhut sajroning blangkon tetep padha yaiku tali loro kang ana ing perangan mburi blangkon mujudake gambara saka kalimah syahadat ingkang kaiket kanthi mantep.

Tegese, wong sing nganggo blangkon kudu ngugemi ikatan sing kuat, yaiku ajaran Islam.

8. Keris

https://nalarpolitik.com/

Contoh Deskripsi Filosofi Pakaian Adat Jawa Tengah dalam Bahasa Jawa yang pertama adalah keris. Sebagai salah satu senjata tradisional paling ikonik dari Jawa ini, tentu keris memiliki filosofinya tersendiri.

Keris mujudake salah siji senjata khas kang diduweni maneka suku bangsa kang dedunung ing Asia Tenggara. Ing Indonesia dhewe akeh suku bangsa sing senjata utawa gaman tradisionale wujude keris.

Salah sijine yaiku suku Jawa, kanggone wong Jawa, keris ora mung dianggep pusaka lan jejangkeping busana. Nanging keris uga duwe kandhutan filosofi kang luhur.

Kandhutan nilai filosofi kang ana ing keris yaiku kemantepaning ati sajroning manembah mring Gusti Ingkang Maha Dumadi.

Demikianlah contoh mengenai jenis dan kandungan nilai filosofi yang ada di dalam pakaian adat Jawa Tengah. Semoga artikel ini membantumu untuk lebih mencintai budaya sendiri.


Klik dan dapatkan info kost di dekat kampus idamanmu:

Kost Dekat UGM Jogja

Kost Dekat UNPAD Jatinangor

Kost Dekat UNDIP Semarang

Kost Dekat UI Depok

Kost Dekat UB Malang

Kost Dekat Unnes Semarang

Kost Dekat UMY Jogja

Kost Dekat UNY Jogja

Kost Dekat UNS Solo

Kost Dekat ITB Bandung

Kost Dekat UMS Solo

Kost Dekat ITS Surabaya

Kost Dekat Unesa Surabaya

Kost Dekat UNAIR Surabaya

Kost Dekat UIN Jakarta