3 Contoh Cerita Fabel Bahasa Jawa Pendek dan Amanatnya, Lengkap
3 Contoh Cerita Fabel Bahasa Jawa Pendek dan Amanatnya, Lengkap – Cerita dengan tokoh utama binatang yang mampu berperilaku selayaknya manusia sering disebut dengan fabel.
Sebagian orang banyak yang merasa nyaman membuat cerita berbentuk fabel karena untuk menghindari ketersinggungan dengan golongan tertentu.
Contoh Cerita Fabel Bahasa Jawa dari Masa Lalu
Daftar Isi
Daftar Isi
Di samping cerita-cerita fabel telah dikenal masyarakat Indonesia sejak lama. Relief bergambar binatang atau yang sering disebut dengan cerita tantri telah digunakan para leluhur bangsa ini untuk menyampaikan pesan kebaikan.
Gambar binatang yang dipahatkan pada bangunan suci di masa lalu, setidaknya menjadi bukti bahwa kisah fabel bukan dibuat khusus untuk anak-anak.
Melainkan ditujukan kepada siapa saja yang mempelajari nilai-nilai kebaikan tanpa melihat darimana ajaran tersebut dibagikan.
Di bawah ini ada tiga contoh cerita fabel disertai dengan amanatnya. Simak sampai selesai, ya!
Contoh Cerita Fabel Bahasa Jawa 1
Kancil lan Ratu Penyu
Senajan pisan-pindho udane wis gelem ceblok. Nanging isih durung bisa mulihake kahanan alas Wonocarita kaya sing samesthine.
Akeh tanduran sing durung semi. Mulane saben awan para kewan ing alas wanacarita padha golek papan kang dirasa bisa nyuda panase srengenge.
Merga ora kuwat ngrasakake panas lan hawa kang gerah. Kancil kungkum ing telaga cilik sing manggon ora adoh saka gisiking segara. Pinuju enak-enak kungkum. Dumadakan kancil krungu swara njaluk tulung.
“Tulung…tulungg…tulungggg!”
Krungu ana sing butuh pitulungan. Kancil banjur mentas lan nlesih ing ngendi sumbere swara kang njaluk tulung iku mau. Samungkure digoleki ngetan-ngulon. Wusanane Kancil nemokake sumbere swara.
Saiba kagete kancil bareng ngerti sapa sing njaluk tulung. Jebul sing njaluk tulung iku ratune penyu.
Weruh kahanane ratu penyu sing nrenyuhake merga kagubet jala. Sanalika tuwuh rasa welas ing atine Kancil. Tanpa kekakehen takon. Kancil langsung ngupaya amrih jala sing ngubel awake ratu penyu bisa udhar.
Sajam candhake jala kang nggubel awake ratu penyu bisa diudhari dening Kancil. Masia jala wis ucul. Masalah isih durung rampung.
Jalaran ratu penyu kudu dibalekake menyang segara supaya ora mati. Kancil banjur nyurung ratu penyang menyang segara kanthi ngetokake sekabehane karosane.
“Aku ngucapake matur nuwun banget menyang kowe, Cil. Merga kowe wis nylametake uripke. Aku bakal menehi bebana. Kowe duwe panjaluk apa? Mengko aku sing bakal mujudake,” ujare ratu penyu.
“Kula boten gadhah panyuwunan, menapa-napa. Saged paring pambiyantu tumraping liyan mawon kula sampun seneng kok,” wangsulane Kancil.
Wangsulane Kancil tansah gawe Ratu Penyu nggumun. Dheweke ora percaya ing jaman saiki isih ana sing duwe ati tulus kaya sing diduweni kancil.
“Ya, yen pancen kowe ora duwe panjaluk. Aku ora meksa. Nanging minangka tandha memitran antarane aku lan kowe. Dakjaluk kowe aja nolak sing bakal dakwenehake. Piye kowe gelem?”
Kancil mung meneng lan manthuk.
“Ngene saiki kowe munggaha menyang gegerku. Mengko kowe bakal dakdudohi pulo apik sing manggon ing sabrang kana.”
Oleh tawaran sing kaya mangkono bisane Kancil mung nyaguhi. Samungkure diwenehi tandha Kancil banjur munggah ing gegere ratu Penyu. Untunge dina kuwi swasana ombak kapetung anteng.
Saengga lungane kancil lan ratu penyu bisa lumaku kanthi lancar lan tanpa alangan.
Saengga lungane kancil lan ratu penyu bisa lumaku kanthi lancar lan tanpa alangan.
Pinuju tekan papan kang dikarepake Ratu Penyu. Kancil ora bisa nyingidake rasa seneng marang sesawangan ing ngarepe. Kancil babar pisan ora ngira yen ing bumi iki isih ana papan resik tanpa larahan.
Ing kalodhangan iku ratu penyu ngomong menyang kancil supaya ora basa kalane sapejagong klawan Ratu Penyu. Iku kabeh ditindkake supaya anggene sesambungan bisa dadi luwih akrab.
“Papan kene kok hebat banget, ya!”
“Hebate piye, Cil?”
“Hebat merga alame isih asri, kewan lan tandurane isih jangkep, lan sing paling wigati ing kene ora ana larahan sing sumebar ing dalan-dalan kaya ing alas lingkungane.
“Iya, aku dadi pengin duwe lingkungan sing kaya ngene. Kira-kira bisa ora ya?”
“Bisa wae. Nanging ana syarate. Kowe pengin tenan, ye?”
“Ya, jelas pengin. Lan syarate apa ya?”
“Sarate gampang. kowe mung cukup ngluwangake wektu kanggo ngresiki larahan ing gisiking segara. Ing kerja iki kowe aja ijenen. Kowe kudu golek kanca. Bakune penggaweyan iki ora kok tindakake dhewe. Kowe kudu golek kanca sing padha-padha gelem berjuang. Yen kowe saguh. Aku lan rakyatku gelem ngrewangi kajatanmu?”
“Nggih, aku saguh.”
Dina candhake.
Kancil dalah warga alas liyane padha nindakake ‘Sapu Laut’ yaiku sawijining usaha kanggo ngresiki pesisir segara saka larahan. Untunge apa sing nate dikandhakne Raja Penyu iku temenan.
Untunge Ratu Penyu ora goroh. Dheweke lan rakyate padha ngrewangi usaha sing ditindakake kancil. Merga ditindakake bebarengan. Anggone nindakake Sapu Laut cepet banget rampunge.
“Sing jenenge pantai kuwi kudune ya kaya ngene. Resik. Tanpa larahan,” ujare Singa sing wektu iku gelem melu nindakake Sapu Laut.
“Ya, yen wis resik kaya ngene aja diregedi maneh. Oh, iya. Saupama wiwit dina iki ana peraturan sing isine sapa wae sing wis ngregedi gisiking segara bakal diwenehi pidana. Kira-kira padha sarujuk ora?” takone Kancil.
“Sarujuk…sarujuk…sarujuk,” saute kabeh kewan bebarengan.
Wiwit dina iku tekan seprene. Gisik segara sing cedhak omahe Kancil tansah resik lan ora ana maneh larahan dibuwang kanthi sembaranan.
Amanat
Wigatine njaga karesikan tumrap kalestariane jagad lan keselamatane sekahane makhluk kang ana ing bumi.
Contoh Cerita Fabel Bahasa Jawa 2
Jojo lan Sima
Sore kuwi atine Jojo, si kodhok sedhih banget. Sing ndadekake atine sedhih merga omahe dirusak Sisi, si Landak.
“Piye ta, Si? Omahku dadi rusak kaya ngene? Ayo tanggungjawab!” panjaluke Jojo marang Sisi.
“Ya, wegah. Omahmu rusak kuwi lak salahmu dhewe ta?”
“Kok bisa? Wong genah rusake merga kena gangsingmu kok.”
“Ya, bisa lah. Salahmu gawe omah kok ora rosa. Dadine wektu ora sengaja kena gangsingku omahmu dadi rusak kaya ngono.”
Merga panjaluke ora dituruti karo Sisi. Jojo banjur ngalih ninggalake Sisi sing nerusakake anggene dolanan gangsing tanpa ngrasa duwe salah merga wis ngrusakake omahe.
Sadawane dalan Jojo mikir kudu menyang ngendi maneh anggene nggawe omah. Jojo pengin gawe omah sing adoh saka omahe Sisi.
“Sabisa-bisane omah anyarku kudu adoh saka omahe Sisi. Aku wis waleh dijaili terus karo Sisi,” batine Jojo.
Awan kuwi Jojo ngubengi alas kanggo nemokake papan kang tepak kanggo mbangun omahe sing anyar.
Emane ngati ngarepake angslupe srengenge Jojo isih durung nemokake papan kang cocog ing atine.
Kegawa rasa kesel, bingung lan mangkel karo awake dhewe merga durung kasil nemokake papan kaya kang dikarepake.
Jojo leren ing cedhak tlaga kang banyune bening banget. Jojo banjur ngaca ing weninge banyu tlaga.
“Upama wae aku duwe awak gedhe lan kuwat kaya macan. Samesthine aku ora bakal dinakali karo Sisi,” batine Jojo.
Krucuk..krucuk..krucuk… dumadakan wetenge Jojo nyuwara.
“Oh, iya, sedina iki aku durung mangan. Gek wis jam semene iki kudu menyang ngendi anggenku golek mangan? Saliyane kuwi mengko aku turu ngendi?” ujare Jojo lirih.
Ing satengahe rasa bingung kang dirasakake. Jojo weruh rerungkudan ing cedhak papane ngadeg obah dhewe, senajan wektu iku ora ana angin. Obahe rerungkudan kuwi ndadekake atine Jojo dadi samenir. Jojo kelingan crita-crita sing kerep dirungu.
Miturut crita sing kerep dirungu Jojo. Ana buta kang manggon cedhak tlaga. Buta kuwi seneng ngganggu bocah cilik sing durung mulih senajan wis mangsane wis ngancik surup.
“Ssss…sapa kowe? Metua! Aku ora wedi,” ujare Jojo sinambi gregelen.
Sawetara wektu candhake ana wewujudan sing metu saka sawalike rerungkudan kang obah dhewe kuwi. Sawise weweujudan kuwi metu. Jojo orane wedi nanging malah sumringah.
Jalaran sing metu saka sawalike rerungkudan jebule Sima, si macan kang mujudake kanca rakete.
“Wis jam samene nanging kowe kok ora mulih, Jo” takone Sima.
“Aku ora bisa mulih, Ma! Merga saiki aku wis ora duwe omah, Mas,” wangsulane Jojo sajak sedhih.
“Hla, omahmu sing biyen kena apa?”
Jojo banjur crita lelakon sing mentas dialami. Kegawa rasa mesakakene karo nasib kang dialami Jojo. Sima banjur nawani Jojo supaya wengi iki nginep ing omahe.
“Piye yen wengi iki kowe turu omahku wae?”
“Matur nuwun, Ma. Ning apa aku ora ngganggu lan ngrepoti kowe?”
“Oralah, malah aku sing seneng merga ana kancane. Nanging, omahku ya ora apik-apik banget, hlo. Tur yen bengi akeh nyamuke. Kowe ora apa-apa ta?”
“Ora, Ma. Aku matur nuwun banget kok lilani nginep ing omahmu.”
Sidane wengi kuwi Jojo nginep ing omahe Sima. Tekan omahe Sima Jojo nggumun banget.
Merga dheweke ngrasa swasana ing sakiwa tengene omahe Sima ora mung apik nanging bisa gawe tentreme ati. Mung emane ing kono akeh banget nyamuke.
“Kowe turu kene wae ya, Jo!”
“Iya, Ma.”
Sawise kuwi Jojo lan Sima budhal turu. Nanging masia wis makaping-kaping nyoba ngeremake mripat.
Sima tetep ora bisa turu. Jalarane wengi kuwi nyamuk kang mlebu lan ngganggu dheweke akeh banget. Emane, wengi kuwi obat nyamuke entek.
“Hoalah gek piye carane nyirnakne nyamuk-nyamuk iki,” panggresahe Sima.
Kegawa mesakake karo Sima sing ora bisa turu gara-gara dirubung nyamuk. Jojo pengin aweh pitulungan.
Nyamuk-nyamuk sing ngrubung Sima dicekeli siji mbaka siji karo Jojo kanthi migunakake ilate. Nyamuk kang kasil kecekel banjur dadi pangane Jojo.
Suwe-suwe nyamuk sing ngrubung Sima entek dipangan Jojo. Sawise ora dirubung nyamuk maneh. Anggene turu Sima dadi luwih angler.
Weruh sesawangan kaya ngene iki atine Jojo seneng banget. Dheweke seneng merga wis bisa aweh piwales marang kabecikane Sima.
Amanat
Urip ing alam donya iki bakal krasa luwih endah yen kabeh gelem tetelung ing babagan kabecikan marang sapa wae.
Contoh Cerita Fabel Bahasa Jawa 3
Cici Njaluk Sepura
Koko, si konang bisa mung ngrasa sedhih jalaran kerep diece kanca-kancane. Duwe perangan awak sing ana cahyane pancen dudu kekarepane. Nanging kepriye maneh.
Gandhenge wis dadi kodrate sabisa-bisane Koko tetep nampa kasunyatan lan trima diece kanca-kancane.
Saupama nisa milih. Samesthine Koko bakal milih kaya kanca-kancane nunggal sekolah. Ora duwe perangan awak sing bisa ngetokake cahya. Saben-saben ngrasa sedhih. Koko tansah kelingan ngendikane ibune.
“Wis ta. Le. Aja sedhih. Cahya sing ana ing awakmu kuwi mujudake anugrah lan kaluwihan sing ora akeh sing duwe. Ibu percaya. Ing tembe kaluwihan sing kok duweni iku bakal ana gunane,” ngendikane Ibune ing sawijining wektu.
Pangandikane ibune iku sing ndadekake Koko tetep mesem senajan kerep pangece saka kancane ing sekolahan.
Masia akeh sing ngece Koko. Untunge isih ana kancane sing babar pisan ora nate nglarani atine Koko.
“Wis ta, Ko. Apa sing diomongake kanca-kanca kae aja kok lebokake ati. Kanca-kanca kae mung guyon, kok,” ujare Kiki si Kidang ing sawijining wektu.
Sawijining dina sekolahane Koko lan Kiki nganakake kemah.
Sajroning kemah kuwi akeh banget dianakake kegiatan sing tujuwane ngraketake anggene kekancan para siswane.
Salah siji kegiatan sing dianakake ing kemah kuwi yaiku penjelajahan. Sajroning penjelajahan kuwi para siswa sing melu diperang dadi sepuluh kelompok. Saben kelompok diisi telung anggota.
Samungkure pembagian kelompok. Koko ngrasakake surasa kang angel dikandhakake. Dheweke ngrasa seneng jalaran nunggal kelompok klawan Kiki, kancane sing paling apikan.
Nanging Koko uga ngrasa sedhih jalaran Cici, si Kelinci sing kerep ngece dheweke melu dadi kancane nunggal kelompok.
“Ngapa kok dadak nunggal kelompok karo Cici,” batine Koko.
Sejatine Koko pengin ijol-ijolan kelompok. Lan semono uga Cici. Nanging emane pepinginan sing kaya ngono kuwi ora bisa kelaksanan. Jalaran Bu Guru wis ngendikan yen kelompok sing wis dadi ora kena diijolakake.
“Yen isih ana sing ngeyel pengin ijol-ijolan anggota. Kelompok sing ngeyel bakal pikantuk ukuman jaga bengi,” ngendikane Bu Guru.
Gandhenge padha ora ana sing pengin diukum jaga bengi. Wusanane babar pisan ora ana sing wani ijol-ijolan anggota.
Kira-kira jam telu sore penjelajahan diwiwiti. Sadurunge dibudhalake saben kelompok diwenehi peta perjalanan lan diwenehi katrangan ngenani dalan ngendi wae sing kudu diliwati.
Emane, senajan wis diwenehi peta lan diwenehi katrangan. Koko, Kiki, lan Cici kliru milih dalan.
Akibate Koko, Kiki, lan Cici kobeng.
Nganti srengengene angslup Koko, Kiki, lan Cici isih durung kasil nemokake dalan kang bener. Bareng srengengene wis angslup lan kahanan dadi sarwa peteng ndedet.
Cici sing maune mlaku sajak rikat lan njaluk paling ngarep. Dumadakan ana owah-owahan kang gawe gumune Koko lan Kiki. Kahanan iki ndadekake Koko lan Kiki nggumun.
Apa maneh samungkure dina dadi peteng. Cici wegah mlaku ing ngarep dhewe lan mlaku ing mburi dhewe.
Kiki milih mlaku ing tengah. Kanggo mangerteni kena ngapa Cici tumindak kaya ngono. Kiki takon,” Ci, ngapa kowe dadi kaya ngene?”
“Aku dadi ngene merga sejatine aku wedi peteng,” ujare Cici lirih. “Nanging iki rahasia, hlo! Aja nganti kanca liyane ngerti,” tambahe Cici.
Krungu ujare Cici sing sajak melas iki. Sejatine Koko lan Kiki pengin ngguyu. Jalaran apa sing dumadi karo Kiki iki beda klawan ing wektu awan.
Nanging merga mesakake lan ora pengin gawe lara atine kancane. Kiki lan Koko mung ngempet.
“Aku gelem njaga rahasiamu. Nanging ana syarate. Piye kowe gelem?” takone Kiki/
“Gelem,” wangsulane Cici cekak. “Apa syarate?” Cici ganti takon.
“Wiwit dina iki lerenana anggenmu ngece Koko lan kowe kudu njaluk sepura menyang Koko.”
Gandhenge ora pengin wadine kabukak. Cici gelem nyarujuki panjaluke Kiki.
Wektu kuwi Cici banget ngaku lan ngrasa luput marang sakabehe tumindake. Apa maneh bareng dheweke ngerti gunane kaluwihane Koko. Cahya ing awake Koko sing kerep digunakake kanggo bahan ngece Koko kuwi migunani banget.
Jalaran saka cahya saka awake Koko kuwi kang nyebabake Cici, Kiki lan Koko bisa nemokake dalan sing bener.
Samungkure kedadeyan iku Koko wis ora nate diece maneh karo kancane. Wiwit dina kuwi Koko dadi percaya karo ngendikane ibune.
Pranyata cahya sing metu ing awake iku mujudake kaluwihan sing kudu disyukuri lan orane digetuni.
Amanat
Kabeh sing ana ing alam donya iki mesthi duwe kaluwahan lan kekurangan dhewe-dhewe. Mulane aja gampang minder karo apa sing ana ing awake.
Demikianlah contoh cerita fabel bahasa Jawa dengan amanatnya. Semoga artikel contoh cerita fabel bahasa Jawa ini membuatmu lebih mengenal dan faham mengenai fabel berbahasa Jawa.
Klik dan dapatkan info kost di dekat kampus idamanmu: