59 Contoh Purwakanthi Guru Sastra, Swara, dan Lumaksita Lengkap

59 Contoh Purwakanthi Guru Sastra, Swara, dan Lumaksita Lengkap – Purwakanthi adalah salah satu keunikan yang terdapat dalam bahasa Jawa. Sejak zaman dahulu, orang-orang Jawa memakai purwakanthi dalam berkomunikasi pada kehidupan sehari-hari.

Selain dipergunakan untuk meringkas apa yang hendak disampaikan atau dikatakan kepada orang lain, purwakanthi dapat membuat sebuah kata menjadi lebih mudah diingat dan memiliki nilai keindahan.

Sebuah purwakanthi memiliki keindahan karena mempunyai kesamaan rima. Hal inilah yang membuat purwakanthi terdengar lebih indah.

Contoh Purwakanthi Guru Sastra, Swara, dan Lumaksita dalam Bahasa Jawa

freepik.com/freepik

Di dalam bahasa Jawa ada tiga jenis purwakanthi, yakni purwakanthi guru sastra, purwakanthi guru swara dan purwakanthi lumaksita.

Masing-masing dari purwakanthi ini memiliki karakter dan ciri khasnya tersendiri. Supaya kamu dapat lebih mudah untuk mengenalinya, di bawah ini ada contoh purwakanthi dan penjelasannya

1. Purwakanthi Guru Swara

Purwakanthi guru swara merupakan purwakanthi yang memiliki kesamaan suara vokal.

  1. Atine karep nanging bandhane cupet
  2. Sluman, slumun, slamet
  3. Tata raharja
  4. Anak duwe polah bapa nampa pradhah
  5. Sing gelem obah mesthi bakale mamah
  6. Rapak kepidak gajah
  7. Entuk pinter nanging aja keblinger
  8. Sugih nanging ora semugih
  9. Ayu tur ora kemayu
  10. Grapayak lan semanak
  11. Atut lan runtut
  12. Yen makmur elinga marang sedulur
  13. Susah lan bungah iku wis lumrah
  14. Becik bakale ketitik, sing ala bakale ketara
  15. Cilik menthik
  16. Sing gemi lan nastiti
  17. Aja seneng udur lan sesingkur
  18. Sing jenenge ngalah ora padha karo nyerah
  19. Ana awan mesthine ana pangan
  20. Ana bengi ana sepi
  21. Ana sore ana sing ngawe-awe
  22. Lucu tur lugu
  23. Wani tresna kudu wani nandang lara
  24. Aja ngaku tresna yen wani cidra
  25. Lara lapane manungsa beda-beda
  26. Jumangkah kanthi luhuring manah
  27. Jumangkah kanthi lembah manah
  28. Tunggak jarak bisa mrajak, tunggak jati bisa mati
  29. Entuk ngeli nanging aja keli
  30. Banger-banger iwak, ala-ala tetep dadi sanak
  31. Sing gilyak-gliyak tumindak
  32. Alon-alon nanging bisa kelakon
  33. Aja mbandhang tinimbang keblandhang
  34. Wedhus prengus ambune lebus
  35. Isine mung inggah-inggih ning nora kepanggih
  36. Tresna lair saka kulina
  37. Wani susah mesthi nemu bungah

Contoh Penggunaan Purwakanthi Guru Swara dalam Kalimat

  • Sugih kuwi nomer loro nanging sing utama yaiku ayem lan tentrem
  • Ana mangsane rasa tresna lair saka kulina
  • Barang sing cilik menthik kaya ngono kok larang banget.
  • Bakune wong nyambut gawe iku kudu bisa sluman, slumun, slamet
  • Saben didhawuhi ibune, isine wangsulane Bardi mung inggah-inggih nanging nora nate kepanggih.
  • Amrih kagiles lakune jaman tanpa kelangan jati dhiri, kita kudu bisa ngeli nanging aja nganti keli
  • Dadi manungsa kuwi aja sumelang ana awan mesthine bakal ana pangan
  • Anggenmu golek rejeki aja mblandhang tiwas mengko keblandhang.
  • Yen wis duwe penggaweyan kuwi kudu sing gemi lan nastiti murih bisa nemu mulya ing tembe mburi.
  • Wong sing anggene jumangkah kanthi lembah manah kerep nemu begja ing uripe
  • Ora perlu kesusu ngoyak sing dipengini luwih becik sing alon-alon nanging bisa kelakon
  • Wong sing ngaku tresna kuwi aja nganti cidra kudu setya marang kang dadi pilihane
  • Wong urip iku ora kena meri jalaran rekasane manungsa kuwi beda-beda
  • Kanggone wong sing legan kadhang ngrasa ana wengi ana sepi kang tumama ing ati
  • Dhasare ayu lucu tur lugu jan nyenengake ati tenanan.
  • Wong sing wani tresna kudu wani lara jalaran kadhang ana wong sing tega tumindak cidra
  • Kanggone seneng lelungan kudu tansah ngati-ati amerga desa mawa cara negara mawa tata
  • Sapa wonge kang wani susah mesthine nemu bungah ing tembe mburi
  • Ora perlu sedhih akeh tunggak jati mati, nanging tunggak jarak bisa mranjak
  • Masia banger-banger sanak dheweke tetep sanak kadang kang kudu ditresnani

2. Purwakanthi Guru Sastra

Di dalam bahasa Jawa yang dimaksud dengan purwakanthi guru sastra yaitu purwakanthi yang memiliki kesamaan huruf konsonan yang berada di awal kata.

Supaya kamu dapat mudah memahaminya simaklah contohnya di bawah ini

Purwakanthi guru sastra merupakan purwakanthi yang memiliki persamaan huruf di setiap awalan kata. Purwakanthi ini memiliki ciri khusus penggunaan huruf konsonan yang sama.

  1. Madon, madat, minum, mateni lan main
  2. Mantep, madhep, mangan melu maratuwa
  3. Bebet, bibit, bobot
  4. Sing seneng weweh bakale wuwuh
  5. Rereh, ruruh, ririh nalika wewarah.
  6. Saya suwe saya sumedhot
  7. Sepi sepa tanpa tresna
  8. Nyawang, niteni, nuladhani, ngreka
  9. Tatas, titis, tekun, temen, trentenan, lan tekan
  10. Sing pengin tutug kudu wani trengginas, tatag, lan teteg
  11. Lakune lurus, laras, lan leres
  12. Teteken tekun bakale tekan
  13. Sing salah bakale seleh

Contoh Penggunaan Purwakanthi Guru Sastra dalam Kalimat Bahasa Jawa

  • Wong sing usahane pengin tutug kudu wani trengginas, tatag, lan teteg.
  • Sapa wonge kang bisa teteken tekun bakal tekan.
  • Wong sing bisa lari mesthi lakune lurus, laras, lan leres
  • Sapa wonge sing pengin kasil bisa nyawang, niteni, nuladhani, ngreka apa wae kang dibisani.
  • Samangsa urip iki bisa rinasa sepi, sepa, samun lamun tanpa ana tresna
  • Dadi wong tuwa iku kudu bisa nindakake laku asuh, asah, lan asih.
  • Nyawang slirane lunga rasane ati saya suwe saya sumedhot.
  • Tumrape wong Jawa, sapa sing pengin duwe keturunan sing apik kudu golek pasangan kang bibit, bebet, lan bobote becik.
  • Ing urip iki kena nindakake apa wae kajaba nindakake madon, madat, minum, mateni lan main.
  • Resepe manungsa kang pengin nemu kasuksesan sajroning usahane yaiku kudu wani nindakake laku tatas, titis, tekun, temen, trentenan, lan tekan.
  • Guru sing becik yaiku guru kang anggene mulang bisa rereh, ruruh, ririh nalika wewarah marang para siswane.
  • Sapa wonge kang wis nindakake salah mesthine bakale seleh.

3. Purwakanthi Purwakanthi Lumaksita

Lumkasita jika diartikan ke dalam bahasa Indonesia memiliki makna berjalan. Dimaknai demikian karena dalam penggunaan purwakanti ini terdapat kata yang mengalami perpindahan (berjalan) atau berulang.

Maksudnya ada kata yang telah telah disebut di depan, kemudian diulang kembali bagian selanjutnya. Jika ingin melihat contoh-contohnya ada di bawah ini

  1. Kepingin tetukon buku, bukune malah kebacut wis entek.
  2. Nemu kembang, kembange gandane wangi, wangine ngebaki latar, latare jembar.
  3. Kebentus tembok, temboke sing keramikan, keramikane gambar wayang, wayange gambar punakawan, punakawane lagi gegojegan.
  4. Bayem ardha, ardhane ngrasuk busana
  5. Witing klapa, klapa mudha saumpama
  6. Carang wreksa, wreksa wilis tanpa patra
  7. Begja-begjane kang lali, isih begja kang eling lawan waspada
  8. Bung–bung pait bung pait kuwihe maha, maha-maha lintrik cah cilik digondhol kirik, kirik-kirik belang nyang pawon kesiram wedang, wedang–wedang bubuk kemriyuk gulane remuk
  9. Timun lonte, tela landa, ndemok asu, sugih utang, tanggal siji, jimantolo

Demikianlah contoh purwakanthi guru sastra, swara, dan lumaksita dalam bahasa Jawa. Semoga artikel sederhana ini dapat menambah wawasanmu mengenai penggunaan purwakanthi pada bahasa Jawa.

FAQ

Apa contoh purwakanthi guru swara?

Berikut ini contoh purwakanthi guru swara:
1. Atine karep nanging bandhane cupet
2. Sluman, slumun, slamet
3. Tata raharja
4. Anak duwe polah bapa nampa pradhah
5. Sing gelem obah mesthi bakale mamah

Apa contoh purwakanthi lumaksita?

Berikut ini contoh purwakanthi lumaksita:
1. Kepingin tetukon buku, bukune malah kebacut wis entek.
2. Nemu kembang, kembange gandane wangi, wangine ngebaki latar, latare jembar.
3. Kebentus tembok, temboke sing keramikan, keramikane gambar wayang, wayange gambar punakawan, punakawane lagi gegojegan.
4. Bayem ardha, ardhane ngrasuk busana
5. Witing klapa, klapa mudha saumpama

Apa itu purwakanthi lumaksita?

Purwakanthi lumaksita adalah purwakanthi terdapat kata yang mengalami perpindahan (berjalan) atau berulang.

Apa yang dimaksud dengan purwakanthi guru sastra?

Purwakanthi guru sastra adalah purwakanthi yang kesamaan huruf konsonan yang berada di awal kata.

Apa itu purwakanti dalam bahasa Jawa?

Purwakanthi berasal dari dua kata, yaitu purwa yang berarti awalan dan kanthi yang berarti mengulang. Jadi, purwakanthi dalam bahasa Jawa artinya mengulangi kata sebelumnya.


Klik dan dapatkan info kost di dekat mu:

Kost Jogja Murah

Kost Jakarta Murah

Kost Bandung Murah

Kost Denpasar Bali Murah

Kost Surabaya Murah

Kost Semarang Murah

Kost Malang Murah

Kost Solo Murah

Kost Bekasi Murah

Kost Medan Murah